Làm cách nào để có thể định giá một công ty thương mại điện tử? Những điều cần biết về một công ty dẫn đầu thị trường, có tốc độ phát triển nhanh chóng với lợi nhuận cao hơn hẳn các doanh nghiệp cạnh tranh khác trong một nền kinh tế không thực sự minh bạch? 6 bước hướng dẫn để ước lượng quy mô của công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc – Alibaba trước thềm thương vụ IPO lớn nhất năm 2014.
ảnh minh họa
Trong năm 2013, cứ mỗi 4 trên 5 nhân dân tệ chi cho hoạt động mua sắm trực tuyến ở Trung Quốc được thực hiện thông qua các trang web của Alibaba. Vì vậy, tốc độ tăng trưởng của công ty thương mại điện tử phụ thuộc vào sự mở rộng quy mô của thị trường. Và cũng có những điểm báo tốt cho triển vọng tăng trưởng của thị trường thương mại điện tử Trung Quốc.
Tại Trung Quốc, mới chỉ có ít 50% dân số Trung Quốc có thể tiếp cận mạng internet vào năm ngoái (năm 2013), trong khi tỷ lệ này ở Mỹ là hơn 80%. Trong vòng 3 tháng (từ tháng 3 đến tháng 6), Alibaba đã nhận đăng ký mới của 24 triệu khách hàng, với giá trị giao dịch tăng 45% so với cùng kỳ năm 2013 và tỷ lệ tăng trưởng 30% trong 2 năm tiếp theo là “trong tầm tay”.
Alibaba có thể kiếm được bao nhiêu doanh thu?
Mô hình kinh doanh của Alibaba chỉ giúp cho công ty thương mại điện tử này thu được một phần nhỏ trong tổng giá trị các giao dịch được thực hiện. Ngoài ra, các phần doanh thu khác còn đến từ các khoản tiền hoa hồng và quảng cáo. Tính đến tháng 3, “tỷ lệ biến giao dịch thành tiền thu về – Monetisation Rate (doanh thu Alibaba nhận được trên tổng giá trị hàng hóa giao dịch) chỉ đạt 2,55%.
Tuy nhiên, gần 1/3 giá trị hoạt động mua và bán trong quý gần nhất được thực hiện thông qua các thiết bị cầm tay, trong đó một nửa trong tỷ lệ lưu hành tiền tệ được thực hiện qua máy tính để bàn. Dự báo khoảng cách giữa giao dịch thực hiện qua máy tính để bàn và các thiết bị cầm tay sẽ được thu hẹp.
Alibaba có thể vẫn giữ được siêu lợi nhuận?
Hiệu ứng mạng đem đến khả năng sinh lời lớn cho Alibaba. Càng thu hút nhiều người mua, càng nhiều nhà cung cấp hàng hóa muốn đặt bán trên các trang web của Alibaba và tiếp tục thu hút nhiều người mua hơn. Trong khi đó, chi phí quản lý thấp khiến cho hệ số biên lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin – hệ số đánh giá mức độ tạo lợi nhuận từ hoạt động) tính đến tháng 3 năm nay lên đến 47% – một tỷ lệ thể hiện hiệu suất đáng kinh ngạc.
Nhưng siêu lợi nhuận cũng dẫn đến việc phải đối mặt với nhiều đối thủ cạnh tranh hơn. Alibaba có thể phải chi nhiều hơn cho hoạt động marketing và công nghệ, hoặc trực tiếp tham gia vào hoạt động kho vận hàng hóa.
Từ tháng 3 đến tháng 6 (giai đoạn thu thập dữ liệu tài chính cuối cùng trước khi IPO), chi phí cho phát triển sản phẩm đã tăng gần 70%, chi phí bán hàng và marketing tăng gần gấp đôi. Chi phí đội lên khiến cho hệ số biên lợi nhuận hoạt động đã giảm xuống 43% dù vẫn cao hơn dự báo 40% nhưng đây là tỷ lệ thấp nhất trong gần 2 năm qua của Alibaba.
Cổ phiếu BABA được dự báo sẽ ở mức giá cao cùng với kỳ vọng tăng trưởng lạc quan trong tương lai của lĩnh vực thương mại điện tử Trung Quốc. Ảnh: Reuters.
Cổ phiếu “BABA” của Alibaba – mức giá bao nhiêu là hợp lý?
Phần lớn các cổ phiếu công nghệ được giao dịch với hệ số P/E (Price to Earning Ratio – hệ số giữa giá cổ phiếu trên lợi nhuận của cố phiếu đó, hệ số này phản ánh mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu so với thu nhập bình quân trên cổ phiếu đó) ở mức cao do nhà đầu tư tin rằng mức giá tiềm năng trong tương lai sẽ vượt trên mức lợi nhuận hiện tại. Thách thức của Alibaba là làm cách nào để vừa tăng trưởng, vừa giữ được tỷ lệ biên lợi nhuận hoạt động cao như hiện tại. Nhà đầu tư có thể chấp nhận mức giá cổ phiếu thấp hơn 30 lần lợi nhuận (ước tính đến tháng 3/2016) trên mỗi cổ phiếu, tức P/E ở mức 30 là ngưỡng tương đối lạc quan.
Những sức hút khác
Alibaba đã bỏ ra hơn 3,5 tỉ USD vào các thương vụ như mua lại nhà sản xuất bản đồ trực tuyến AutoNavi Holdings, mua một số cổ phần nhỏ trong ứng dụng hẹn hò Trung Quốc Momo và dịch vụ tiểu blog Weibo. Alibaba cũng tính đường vào thị trường Mỹ với kế hoạch mở một trang web thương mại điện tử mới.
Tham vọng của Alibaba là có thể phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực thương mại điện tử. Alipay – liên kết thanh toán trực tuyến của Alibaba giờ đã trở thành thách thức đối với cả các ngân hàng trong dịch vụ cho vay khối doanh nghiệp nhỏ và các quỹ thị trường tiền tệ. Theo hãng nghiên cứu thị trường Analysys International, trong năm ngoái (2013), Alipay đã xử lý tới 70% hoạt động thanh toán qua di động tại Trung Quốc. Mặc dù không có cổ phần sở hữu tại Alipay nhưng Alibaba vẫn thu được 37,5% lợi nhuận trước thuế của đơn vị thanh toán trực tuyến này.
Sự mở rộng hoạt động ra nước ngoài cũng mang đến nhiều giá trị cho Alibaba. Mặc dù, doanh thu bán hàng tại thị trường nước ngoài chỉ chiếm chưa đến 10% doanh thu của Alibaba trong năm tài chính gần nhất nhưng quan hệ hợp tác gần đây với Singapore Post cho thấy công ty này đang thực sự nghiêm túc trong việc tìm kiếm cơ hội ở bên ngoài biên giới Trung Quốc. Bên cạnh đó, Alibaba và những chi nhánh con đã chi khoảng 7,5 tỷ USD cho hoạt động mua lại và đầu tư trong năm 2014 này. Không chỉ là một công ty thương mại điện tử đơn thuần, Alibaba còn đẩy mạnh hoạt động vào các ngành từ truyền thông đến bản đồ trực tuyến.
Thách thức sau IPO
Tăng trưởng ấn tượng của Alibaba tại thị trường trong nước là điểm sáng nhưng chính sự hoạt động tại đây lại tiềm ẩn những rủi ro trong tương lai. Những luật lệ tại Trung Quốc có thể sẽ cắt giảm quy mô khổng lồ của Alibaba nếu bị đánh giá là “quá lớn”.
Trên thị trường quốc tế, giống như các công ty khác ở Mỹ, sau khi niêm yết tại Sàn Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE), Alibaba cũng sẽ phải tham gia vào cuộc chiến về chế độ kế toán và chế độ pháp lý áp dụng riêng cho các công ty niêm yết tại Mỹ nhưng vẫn giữ các hoạt động chính tại quốc gia khác.
Về mảng quản trị, người sáng lập đồng thời là chủ tịch Alibaba – Jack Ma muốn giữ quyền kiểm soát công ty với việc giữ lại 27 giám đốc cũ và giữ cho tiếng nói của các cổ đông ở bên ngoài cánh cửa phòng họp ngay cả khi đã IPO.
Tóm lại, xác định giá trị tương lai của một doanh nghiệp luôn là một công việc phức tạp.
Giả sử giá trị giao dịch qua Alibaba tăng 30%/năm trong vòng 2 năm tới, “tỷ lệ biến giao dịch thành tiền thu về” – Monetisation Rate đạt 3% (so với mức 2,55% hiện tại), hệ số biên lợi nhuận hoạt động ổn định ở mức 40%, chịu mức thuế cao lịch sử đến 15% và lợi nhuận ròng năm tính đến tháng 3/2016 đạt khoảng 5,25 tỷ USD. Với giả định P/E lạc quan ở mức 30 lần, giá trị của Alibaba sau IPO ước tính lên tới 158 tỷ USD.
Đó đã là một con số “khổng lồ”, nhưng không khó để có thể đưa ra một ước tính còn lớn hơn. Chẳng hạn, nâng tốc độ tăng trưởng giá trị giao dịch hàng năm lên 40% và hệ số biên lợi nhuận hoạt động lên 45%, giá trị thị trường của Alibaba sẽ tăng lên đến trên 200 tỷ USD.
Mỗi nhà phân tích sẽ đưa ra giả định của riêng mình. Đối với nhà đầu tư, sự phức tạp nằm ở chỗ phải đảm bảo rằng 6 bước để định giá và 12 chữ số (thể hiện giá trị thị trường của Alibaba
sau IPO) không dao động quá lớn.
Theo Theo Gafin/Reuters/Bizlive
