Thu phí độc giả online – Nên hay không

Thu phí độc giả online đã được nhiều tập đoàn truyền thông, tạp chí lớn như: News Corp hay Financial Times đặt ra. Nhưng chi tiết việc thu phí vẫn là một vấn đề nan giải.

5 tháng trước đây, một nhóm các nhà điều hành các công ty truyền thông, bao gồm cả Steven Brill (sở hữu Journalism Online) đã có ý định xây dựng một hệ thống nhằm thu phi đọc báo online của độc giả. Hiện giờ, tổ chức này đã có sự góp mặt của rất nhiều công ty như News Corporation của Rupert Murdoch, các tập đoàn khổng lồ trong lĩnh vực công nghệ như Microsoft, Google, và I.B.M.

Các nhà phân tích và những nhà lãnh đạo các nhà xuất bản đã dự đoán rằng sẽ có một cuộc chạy đua trong việc phát minh, xây dựng một hệ thống nhằm thu phí đọc báo online của độc giả. Thậm chí các tòa báo sẽ nô nức gia nhập bất cứ dự án nào liên quan đến vấn đề này.

Tập đoàn News Corporation đã đặt bước chân đầu tiên trong tiến trình nhằm thu phí đọc báo điện tử. Tập đoàn này sở hữu tờ The Wall Street Journal, một trong những website tin tức lớn nhất tiến hành thu phí của độc giả. Nhưng nhà lãnh đạo của tập đoàn cho biết hiện chưa có nhà xuất bản lớn nào đồng ý sử dụng hệ thống thu phí của họ. Một số các phầm mềm sử dụng để thu phí như PayPal hay Google Checkout dường như có khả năng đáp ứng được nhu cầu của các nhà xuất bản nhưng họ lại chưa hề có ý định sẽ sử dụng phầm mềm này.

Journalism Online do Brill, L. Gordon Crovitz – từng làm cho The Journal, và Leo Hindery Jr.- một người từng làm trong lĩnh vực truyền thông điều hành đã phát biểu rằng trong vòng vài tháng tới tờ này sẽ bắt đầu đưa vào hoạt động một hệ thống thu phí và họ dự đoán rằng hệ thống này sẽ được hàng trăm các trang web áp dụng.

Lời tuyên bố này khiến vị thế của Journalism Online vượt xa các đối thủ tiềm năng. Nhưng trang web này từ trước vẫn chưa gây ra tiếng vang nào và hiện tại vẫn chưa đưa ra được sản phẩm của mình và chưa chứng minh được sự hiệu quả của sản phẩm trong lĩnh vực này.

Alan D. Mutter, một doanh nhân và chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông cho rằng: “Các nhà xuất bản vẫn chưa thống nhất được là họ phải làm những gì để đạt được mục đích của mình – lúc nào thì bắt đầu lấy phí độc giả, thu như thế nào, sử dụng giải pháp của nhà xuất bản nào – và hầu hết những thương nhân đều tin rằng họ sẽ đánh mất một lượng độc giả lớn nếu họ tiến hành thu phí.”

“Tôi cho rằng sắp tới rất nhiều công ty sẽ chi rất nhiều tiền để xây dựng cho mình một hệ thống phục vụ cho nền công nghiệp báo chí mới này. Nhưng cũng phải tốn rất nhiều thời gian để họ có thể đạt được mục đích của mình.”

Rất nhiều nhà xuất bản muốn áp dụng hệ thống thu phí online. Rất nhiều nhà xuất bản khác lại muốn nâng cấp hệ thống máy tính của họ trước khi tiến hành thu phí, đặc biệt là đối với cơ sở dữ liệu độc giả. Trong khi đó rất nhiều tờ báo, tạp chí yêu cầu độc giả phải trả tiền mặt để được đọc những bài báo của họ.

Năm ngoái, các nhà xuất bản vẫn cho rằng tiến hành thu phí đọc báo là cách tự giết tờ báo và nó sẽ khiến doanh thu quảng cáo của tờ báo sẽ sụt giảm mạnh. Nhưng các nhà xuất bản vẫn quyết định thực hiện cho dù họ có phải đối mặt với việc doanh thu quảng cáo giảm đi chăng nữa.

Việc chọn lựa hình thức thu phí hàng tuần hay hàng tháng, thu phí từng bài báo, cho độc giả đọc một lượng bài báo nhất định hay một phần của từng bài báo trước khi họ phải trả phí, thu phí của độc giả thành một lần hay thành nhiều lần cũng khiến họ đau đầu.

Brian J. Pitz, một nhà phân tích công nghệ của ngân hàng đầu tư UBS cho rằng: “Thật khó để có thể biết được một công ty công nghệ thực hiện mục đích đó nghiêm túc như thế nào. Nhưng đối với những công ty công nghệ như Google thì việc làm có ý nghĩa là họ phát triển các hệ thống cho các tờ báo sao cho chúng có thể quản lý được tất cả nội dung của tờ báo, chứ không chỉ riêng chức năng quản lý việc thu phí độc giả. Những gì mà những công ty công nghệ như Google nên làm là tổ chức thông tin. Nhưng tôi cho rằng chưa chắc các tờ báo đã nhận ra chức năng đó của những công ty loại này.”

The Journal đã tiến hành lấy phí của độc giả từ giữa những năm 1990. Và ông Rupert Murdoch đã phát biểu rằng trong tương lai gần tất cả các trang web tin tức của News Corp. sẽ tiến hành thu phí.

Trong vòng hơn một năm, tờ The Journal đã xây dựng một hệ thống mới nhằm thu phí của độc giả để thay thế hệ thống cũ. Đây là phiên bản mà News Corp mong muốn áp dụng cho toàn bộ các trang web tin tức của tập đoàn. Ngoài ra, News Corp còn muốn bán phần mềm hệ thống này ra bên ngoài cho các nhà xuất bản lớn như Tribune Company, hay Hearst Corporation. Nhưng các nhà xuất bản khác vẫn cảm thấy e ngại khi sử dụng phần mềm của đối thủ.

Nhiều người hy vọng rằng sản phẩm mẫu sẽ được hoàn thành và bắt đầu đi vào hoạt động khoảng tháng 11 hay tháng 12 sắp tới, và sẽ được hàng trăm các website đưa vào sử dụng.

Journalism Online cho biết họ sẽ giữ 20% doanh thu mà các nhà xuất bản thu được từ độc giả nếu họ sử dụng sản phẩm.