Sự nhất quán luôn luôn giành phần thắng

Trong một cuộc phỏng vấn nổi tiếng, nhà vô địch huy chương vàng thế vận hội 1996 DanO’Brien cho biết lý do tại sao sức bền và tất cả những sự xuất sắc xung quanh vượt qua những kĩ năng chuyên môn trong những thử thách đa dạng như trong điền kinh 10 môn. Dù cho những ý kiến của anh tập trung vào thể thao, không phải công việc kinh doanh, nhưng các nhà điều hành doanh nghiệp có thể tìm thấy sự tương đồng giữa những chiến lược cạnh tranh mà anh mô tả và những chiến lược mà họ đang sử dụng.

Dan O’brien là một trong những vận động viên điền kinh thành công nhất thế giới. Vào năm 1996, anh giành một tấm huy chương vàng cho nước Mỹ trong nội dung điền kinh 10 môn tại thế vận hội mùa hè ở Atlanta, Georgia. Chiến thắng tại thế vận hội của anh nối tiếp chuỗi 3 danh hiệu liên tiếp tại giải vô địch điền kinh thế giới. Trong cuộc phỏng vấn với Allen Webb của McKinsey, O’Brien mô tả tâm thế tập luyện cần thiết để xây dựng các kĩ năng trong 10 nội dung khác nhau, những chiến lựợc thi mà các vận động viên điền kinh khác nhau đã theo đuổi, vai trò của việc huấn đấu luyện và tầm quan trọng của sự nhất quán.

Allen Webb : Với tư cách là một vận động viên điền kinh 10 môn, anh phải làm gì để trở thành một vận động viên đa kĩ năng so với một vận động viên chỉ tập trung vào một kĩ năng? Điều đó thay đổi phương thức tập luyện và suy nghĩ của anh như thế nào?

Dan O’Brien: Điền kinh 10 môn phối hợp luôn luôn đáng sợ, khối lượng các bài tập mà bạn phải thực hiện và sau đó là cuộc đấu căng thẳng. Điều đó làm nhiều người sợ hãi. Điều này sẽ đòi hỏi nhiều thời gian, sự tái diễn, và buổi tập kĩ năng. Tôi phải đẩy bản thân đến các giới hạn mà tôi chưa từng chạm đến trước đây, chỉ để hoàn thành các môn điền kinh 10 môn này. Bạn đang thi đấu trong những sự kiện mà bạn không quá giỏi trước số lượng lớn khán giả. Điều đó rất đáng sợ. Và bạn chỉ thực sự hoà nhập vào bộ môn này cho đến khi bạn hoàn toàn làm quen với ý nghĩ rằng bạn sẵn sàng đến một nơi nào đó mà rất nhiều người không sẵn sàng đến.

Chúng ta đều muốn trở thành vận động viên của một nội dung duy nhất và chạy 100 mét và, bạn biết đấy, tham gia vào những sự kiện hoành tráng. Nhưng cần một người khác mài dũa phía sau hậu trường, ngày qua ngày, cho những sự tưởng thưởng nhỏ nhoi hay không gì cả, gần như chỉ là để cho một cảm giác chiến thắng thực sự. Bạn là một người hùng không được biết đến. Bạn đang thực hiện nó vì chính mình, hơn là cho bất cứ người nào khác hay vì sự tưởng thưởng hay vì tiền bạc.

Allen Webb : Anh có thể mô tả kĩ hơn quá trình trở thành một vận động viên điền kinh 10 môn chuyên nghiệp của mình không?

Dan O’Brien: Tôi đã yêu thích các cuộc thi đấu tại thế vận hội từ khi còn trẻ. Khi đội tuyển hockey năm 1980 của Mỹ giành được tấm huy chương vàng, tôi nhảy tưng tưng trên chiếc trường kỉ và nói “Tôi sẽ trở thành một vận động viên Olympic”. Và đó chính là lúc mà giấc mơ của tôi được sinh ra.

Và sau đó, khi tôi đang ở trường trung học, tôi đã là một vận động viên điền kinh. Một huấn luyên viên tên Larry Hunt từ phía nam Oregon, nơi tôi lớn lên, đề nghị tôi thử sức với điền kinh 10 môn. Ông ấy rất có kinh nghiệm trong việc phát hiện Bruce Jenner và những vận động viên điền kinh 10 môn khác. Tôi đã không thực sự hào hứng lắm với điền kinh 10 môn. Đó là 2 ngày dài đằng đẵng. Có rất nhiều thử thách khó khăn tại đó. Nhưng tôi đã hoàn thành tốt

Khi tôi vào trường đại học, huấn luyên viên đại học cho rằng tôi có thể là một nhà điền kinh 10 môn vĩ đại. Nhưng tôi vẫn không muốn đi theo con đường đó, vì sự khó khăn của chặng đường. Tôi đã muốn chạy vượt rào và nhảy xa và chỉ tham gia nội dung đơn. Cho đến khi gặp Jackie Joyner-Kersee tôi mới nhận ra rằng chỉ một người đặc biệt mới có thể làm được điều này. Tôi tự nghĩ, “Ta biết, ta muốn trở thành người như thế. Tôi muốn trở thành Bruce Jenner tiếp theo”.

Allen Webb : Làm sao anh có thể phân bổ thời gian khi anh quyết định như vậy? Liệu nên chăng là anh nên đầu tư vào những lĩnh vực mà anh thực sự giỏi, để làm nổi bật sự khác biệt của mình? Hay anh tập luyện chăm chỉ hơn trong những lĩnh vực mà anh gặp khó khăn?

Dan O’Brien: Bạn thường dành phần lớn thời gian của bạn để cải thiện những điểm yếu của bạn. Khi tôi bắt đầu, có rất nhiều thứ phải học. Tôi không có một nền tảng tuyệt vời trong các nội dung quăng, ném. Với những sự chỉ dẫn hợp lý, tôi đã có thể thấm nhuần những gì được học và kết hợp với những gì mà huấn luyện viên chỉ dạy tôi.

Vì thế trong hầu hết thời gian của điền kinh 10 môn, bạn dành hầu hết cho các nội dung kĩ năng, luôn luôn với khía cạnh có điều kiện bởi vì bạn biết rằng bạn phải thi đấu trong vòng 2 ngày liên tục. Điền kinh 10 môn là một loài quái thú to lớn. Và thực tế là bạn phải trong điều kiện tốt. Bạn tập luyện cho nội dung khó nhất, mà theo tôi đó là 400 mét. Tôi trở thành một chuyên gia chạy 400 mét. Tôi đã chạy trong nhiều cuộc chạy tiếp sức. Tôi cũng tham gia những sự kiện chạy mở khi tôi có thể.

Điều thú vị về các mùa giải điền kinh là bạn tập luyện cả tuần, và sau đó bạn thi đấu vào cuối tuần. Vì thế bạn tập luyện cả năm dài cho những sự kiện lớn – giải vô địch NCAA, Giải vô địch Mỹ, những giải tiền Olympics. Và chỉ có những giải đấu này mới thực sự quan trọng – như bạn biết đấy, những sự kiện lớn, giải vô địch thế giới, thế vận hội và những giải tương tự. Nhưng trong cả năm, bạn tập luyện và bạn kiểm tra bản thân. Và thông qua việc tập luyện và kiểm tra, tốc độ, điểm số và kĩ năng của bạn tăng lên. Bạn chạy nhanh hơn, bạn nhảy cao hơn, bạn ném xa hơn. Tập luyện, kiểm tra, tập luyện, kiểm tra, tập luyện, kiểm tra, tập luyện, kiểm tra. Đó là quá trình tiếp diễn liên tục.

Điều tuyệt vời về việc thi đấu trên cơ sở cơ bản là việc luyện tập không bao giờ làm bạn xuống phong độ. Đôi khi việc tập luyện kéo dài, nhưng bạn biết bạn có một bài kiểm tra sắp tới đây thôi. Tôi nghĩ rằng đó là điều đã luôn làm cho tôi hào hứng.

Allen Webb : Anh nói rằng có một tâm thế rằng anh phải chấp nhận ý nghĩ đâm đầu vào để làm điều này, vì nó quá dễ gây nản chí và đáng sợ. Liệu cũng có một bài tập đặc biệt dành cho tâm trí?

Dan O’Brien: Chắc chắn rồi. Thời gian gần như trôi tuột đi đối với một vận động viên điền kinh 10 môn. Bạn ở ngoài đó cho đến khi nào bạn còn cần ở đó. Bạn không lên lịch luyện tập từ 2 giờ đến 4 giờ. Bạn có mặt vào giữa trưa và bạn chỉ về nhà khi bạn đã hoàn thành bài tập. Bạn là người đầu tiên bắt đầu và bạn là người cuối cùng rời đi.

Và bạn chứng kiến điều đó trong phòng thể lực, phòng tập. Khi tôi đạt mức luyện tập cao nhất, tôi thậm chí còn không biết liệu tôi có thể cho bạn biết ngày đó là ngày nào. Tất cả những gì tôi biết là tôi sẽ tập trong vòng 3 ngày và ngày hôm sau tôi được nghỉ 1 ngày. Và thế là nó hình thành 1 vòng tròn: 2 ngày làm việc và 1 ngày nghỉ, 4 ngày làm việc và 1 ngày nghỉ, 3 ngày làm việc và 1 ngày nghỉ. Đó là cách tôi sống cuộc sống của mình.

Tôi buộc phải yêu quy trình đó. Bạn buộc phải yêu “công việc” của bạn. Vì bạn càng muốn giành tấm huy chương vàng bao nhiêu thì bạn càng dành nhiều thời gian tập luyện bấy nhiêu. Và bạn tốt hơn là nên thích nó. Bí quyết, đối với tôi, là chấp nhận ý tưởng rằng thời gian không tồn tại. Bạn ở ngoài đó cho đến khi nào bạn còn cần. Bạn đang làm việc với một mục đích để đạt được sự thi đấu hoàn hảo – chứ không phải là vì một kết quả hay thành quả.

Allen Webb : Anh có luôn luôn thực hiện cả 10 nội dung trong một vòng quy trình tập luyện?

Dan O’Brien: Bạn tập luyện mọi thứ. Cách mà chúng tôi nhìn nhận về điền kinh 10 môn là bạn là một người tung hứng. Khi bạn mới bắt đầu, bạn có thể tung hứng 3 quả banh. Mỗi trái đại diện cho một nội dung. Sau một thời gian, bạn học các tung hứng 3 quả banh rất chắc chắn. Và ngẫu nhiên, bạn thấy vào nội dung thứ 4 vào đó. Và bạn trở nên rất giỏi về nội dung đó, và bạn đang tung hứng 4 quả banh. Chìa khoá là: làm cách nào tôi có thể tung hứng cả 10 quả banh cùng lúc.

Phần lớn, bạn có thể tung hứng 6, 7, 8 nội dung. Nhưng để đạt được 9 hay 10 nội dung dung là rất khó khăn. Một khi bạn có thể thực hiện điều đó bạn trở thành một nhà tung hứng bậc thầy – một bậc thầy về điền kinh 10 môn. Và vì thế chúng tôi tập luyện cho điền kinh 10 môn một cách tổng thể. Tôi thực hiện tất cả 10 nội dung trong một giai đoạn luyện tập 2 ngày.

Allen Webb : Anh có nhớ những khoảnh khắc khi mà anh phát hiện một thứ gì đó mới mẻ? Khoảnh khắc khi anh cảm thấy nó bắt đầu vào guồng?

Dan O’Brien: Ví dụ như ném lao. Cho đến cuối những năm tuổi 20 tôi mới nhận ra cách ném lao đúng. Và khi đó, một khi tôi đã nhận ra điều đó, tôi ném lao rất, rất tốt. Tôi có thể nhớ lại giai đoạn mà tôi chỉ xem các vận động viên thi đấu một nội dung – những nhà ném lao – ném và ném và ném và ném. Tôi có thể bắt chước phong cách và kĩ thuật của nhiều người. Tôi bắt chước họ theo mọi cách: tư thế cơ thể và vị trí, bạn biết đấy, những tiếng la lớn và những điều tương tự. Tôi nhớ khi tôi 27 tuổi, tôi có một kì nghỉ cuối tuần với 2 ngày nghỉ, và tôi nghĩ, tôi nghĩ và tôi nghĩ, chỉ về ném lao. Và trong lần tập luyện sau tôi bắt đầu ném tốt hơn.

Huấn luyện viên Sloan, Rick Sloan tại trường Đại học bang Washington đã ngạc nhiên. Ông nói, “Chúa ơi, chuyện gì đã xảy ra vậy?” Và tôi nói, “Tôi không biết. Tôi chỉ là đã nghĩ rất nhiều về nó”. Và khi tôi nói “nghĩ về nó”, bạn biết đấy, nó có nghĩa là ngay cả khi tôi đang đi dạo quanh thị trấn, làm việc lặt vặt, hay đi mua sắm hay nấu thức ăn.

Tôi đã hoàn thiện rất nhiều trong suy nghĩ của mình trước khi tôi tiếp tục lần tiếp theo, tôi đã có thể thực hiện nó.

Allen Webb : Anh có chiến lược thi đấu nào không? Anh có dốc toàn lực vào mọi thứ không? Hay anh làm theo nhịp độ và cố gắng để tiết kiệm sức ở một vài thứ vì anh biết anh sắp sửa dồn toàn lực vào những thức khác?

Dan O’Brien: Tập luyện điền kinh 10 môn tự thân nó đã là một cuộc thi đấu, hệ thống của tôi đấu với hệ thống của anh, triết lý tập luyện của tôi đấu với triết lý tập luyện của anh. Kết quả cho ra là một vận động viên vĩ đại.

Chiến lược cho tôi luôn luôn là 100%. Chúng tôi luyện tập để làm việc và phục hồi, làm việc và phục hồi. Không có lý do nào để không đưa 100% sức lực vào điền kinh 10 môn. Khi bạn cộng lại toàn bộ nội dung điền kinh 10 môn – những chuyển động thực sự của bạn – nó là 12 phút trong giai đoạn 2 ngày. Đứng dậy, nhảy thật cao. Thư giãn. Đứng dậy, ném một trái tạ. Thư giãn. Bạn có rất nhiều thời gian để phục hồi. Vì thế đó là chiến lược của chúng tôi: nỗ lực 100% và phục hồi.

Allen Webb : Anh có cho rằng người chiến thắng thường là người chỉ tốt hơn những người khác một chút ở mọi thứ? Hay đó là người mà tốt hơn người khác rất nhiều chỉ ở 3 nội dung?

Dan O’Brien: Sự nhất quán sẽ chiến thắng trong dài hạn. Qua nhiều năm, chúng đã thấy nhiều loại vận động viên khác nhau xuất hiện. Vào những năm 60 và 70 – thậm chí là thập kỉ 80 – Người Đức đã tuyển lựa và đào tạo nhiều người cao lớn. Lớn ở đây nghĩ là cả về chiều cao và cân nặng. Họ thật sự là những người nhảy xa và ném tạ xuất chúng. Nhưng họ không phải là những người chạy tuyệt vời.

Vào những năm 80, Daley Thompson, từ Vương quốc Anh, có khuynh hướng là một vận động viên chạy và nhỏ người hơn. Ông ấy không ném tạ quá tốt nhưng là một vận động viên chạy và nhảy xa cừ khôi. Vào thập kỉ 90, tôi đã đạt được những tốc độ đáng kể trong cự ly 100 mét, 400 mét, với những cú ném rất tốt. Đến cuối sự nghiệp của mình, tôi đã không có những cú ném quá tuyệt vời, không có cú nhảy rất xa, nhưng chỉ dựa trên sự nhất quán.

Tại thế vận hội, tôi thắng 1 trên 10 nội dung, nhưng tôi hiện diện trong top 5 của hầu hết những nội dung khác; tôi không nằm trong top 5 của cự ly chạy 1500 mét. Và thế đấy, cuối cùng vẫn là sự nhất quán của tôi. Bạn biết đấy, trong nhiều năm người nắm giữ kỉ lục thế giới là một chàng trai đến từ cộng hoà Séc người đã rất nhất quán trong tất cả các nội dung khác nhau. Anh ấy chi đạt một mức độ nhất quán cao trong mỗi sự kiện riêng lẻ.

Và giờ đây người nắm giữ kỉ lục thế giới là một người đến từ Oregon – Ashton Eaton – một đối thủ nặng kí trong nội dung chạy và nhảy. Vì thế nên nó khác từ năm này đến năm khác và từ chu trình này đến chu trình khác. Nhưng, một lần nữa, đó là cuộc đấu giữa triết lý của chúng tôi và triết lý của bạn. Chúng tôi có muốn họ to lớn và khoẻ không? Hay chúng tôi muốn họ nhanh nhẹn và gọn gàng? Hay chúng tôi muốn họ thiên về tốc độ?

Allen Webb : Một câu hỏi cuối: huấn luyện viên. Có những điều nào mà huấn luyện viên làm thực sự khuyến khích anh?

Dan O’Brien: Chung quanh tôi là những người chia sẻ chung tầm nhìn và mục tiêu cũng như tôi. Và điều đó rất quan trọng. Tôi đã thấy rất nhiều nhân viên huấn luyện quản lý từng thứ rất nhỏ. Tôi có một huấn luyện viên nhảy và một huấn luyện viên ném tạ và thêm một huấn luyện viên vượt rào nữa.

Và thế là bạn có 4, 5 người cố gắng để huấn luyện một vận động viên, mà đôi khi không chú trọng đến những nội dung khác. Bạn tập nhảy sào, và huấn luyện viên nhảy sào của bạn muốn bạn nhảy trong vòng 2 giờ rưỡi đồng hồ. Bạn biết đấy, là một vận động viên điền kinh 10 môn, bạn không nhiều thời gian như thế trong ngày.

Và thế là người nào đó cần coi sóc toàn bộ các nội dung. Vì tất cả các nội dung có thể có tác động lên những nội dung khác. Tôi bắt đầu tập luyện với một huấn luyện viên duy nhất và sau đó thêm một huấn luyện viên trong 2 năm sự nghiệp chuyên nghiệp của tôi. Đó thực sự là một sự kết hợp tuyệt vời. Có cả thảy 3 người chúng tôi: 2 huấn luyện viên và bản thân tôi. Và sau đó tôi nhận thêm một nhà trị liệu mát xa. Và thế là chúng tôi có đội hình này. Chúng tôi gọi nó là Đội O’Brien.

Vị huấn luyện viên trong điền kinh 10 môn có thể nghĩ về tất cả những điều bạn không thể nghĩ đến và giải thoát bạn khỏi những suy nghĩ đó. Các huấn luyện viên phải đương đầu với các điều kiện thời tiết và gió và tất cả những thứ tương tự. Là một vận động viên, bạn chỉ muốn ra ngoài đó, mặc đồng phục và thi đấu với khả năng tốt nhất. Một huấn luyện viên đã đứng sẵn và ông ấy nói “Hãy bình tĩnh. Lùi lại” Ông ấy thấy tất cả những thứ mà bạn không thể thấy. Đó thực sự là một phần lớn trong cuộc thi đấu của tôi.

Huấn luyện viên nhảy vào tham gia với tôi. Khi tôi đang trong phòng thể lực, khi chúng tôi đang chạy đường dài quanh Pullman, Washington. Bạn biết đấy, tôi đã không thể thắng ông ấy trong nhiều năm khi chạy đường dài. Ông ấy sẵn sàng trả giá cùng tôi, và điều đó thật có ý nghĩa.

Tôi nghĩ bài học tuyệt vời nhất mà tôi học được là cách thử thách bản thân mỗi ngày. Vì thế thường thường chúng tôi sẽ đến nơi làm việc – phòng thể lực hay phòng luyện tập – và tôi có cảm giác như “Nah, tôi chỉ sắp sửa đổ mồ hôi. Tôi chỉ sắp sửa sẵn sàng”. Là một vận động viên trình độ cao, bạn không thể làm vậy. Bạn phải luôn luôn thử thách giới hạn. Bài tập ngày hôm nay sẽ nặng hơn bài tập của hôm qua. Bài tập ngày mai nặng hơn bài tập ngày hôm nay. Luôn luôn, luôn là như vậy. Và tôi nghĩ đó là bài học tuyệt với nhất mà tôi đã học được từ trước đến giờ: thử thách bản thân bạn mỗi ngày.