Những chuyên gia nói gì
Một trong những phản ứng tự nhiên của con người là tránh xa bất đồng ý kiến với một người cấp trên. Joseph Grenny, đồng tác giả của Crucial Conversations và đồng sáng lập của VitalSmarts, một công ty đào tạo nhân viên cho các tập đoàn nói:
“Bản năng của con người là sinh tồn, vì thế chúng ta có xu hướng tránh những tình huống có thể gây hại cho chúng ta. Bản chất của sự lo lắng là sẽ có những hệ quả tiêu cực. Chúng ta sẽ ngay lập tức nghĩ rằng ông ấy sẽ không thích mình, bà ấy sẽ nghĩ mình là một kẻ khó chịu, hoặc thậm chí suy nghĩ rằng chúng ta sẽ bị sa thải.”
Mặc dù thật dễ dàng để đồng ý, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng đắn. Sau đây là một số cách để bạn không đồng ý với cấp trên.
Hãy thực tế về những rủi ro
Hầu hết mọi người có xu hướng quan trọng hóa những rủi ro liên quan đến việc nói thẳng nói thật.
Theo Grenny, xu hướng tự nhiên của chúng ta là bắt đầu tưởng tượng ra những điều khủng khiếp sẽ xảy ra. Tất nhiên, cấp trên của bạn sẽ tỏ ra ngạc nhiên và có chút khó chịu ban đầu. Nhưng không phải lúc nào bạn cũng bị sa thải hoặc biến cấp trên thành một “kẻ thù suốt đời”.
Ông gợi ý bạn nên xem xét những nguy cơ khi không lên tiếng, có thể là dự án sẽ thất bại hoặc bạn sẽ mất lòng tin của đồng nghiệp, sau đó, so sánh thực tế những điều đó với hệ quả có thể xảy ra khi bạn nói ra ý kiến của mình.
Quyết định có nên chờ đợi không
Sau khi đánh giá rủi ro, bạn có thể quyết định xem liệu việc giữ ý kiến cho riêng mình có phải là tốt nhất không. Có thể bạn đã không suy nghĩ về vấn đề này một cách thấu đáo hoặc bạn muốn quan sát xem cả nhóm nghĩ gì. Nếu bạn nghĩ rằng những người khác cũng không đồng ý giống như bạn, thì họ có thể cung cấp những kinh nghiệm và thông tin cần thiết khiến cho lập luận của bạn có giá trị và có tính thuyết phục hơn.
Trì hoãn cuộc hội thoại với cấp trên khi bạn đang ở trong phòng họp hoặc một nơi công cộng nào đó, vì thảo luận về bất đồng tại một nơi riêng tư khiến cho lòng tự trọng và cái ‘uy’ của cấp trên ít bị ‘đe dọa’ hơn.
Xác định mục tiêu chung
Trước khi bạn chia sẻ ý kiến của mình, hãy nghĩ thật kỹ về những gì mà sếp quan tâm. Có nhiều khả năng bạn được lắng nghe nếu bạn có thể liên hệ sự bất đồng của mình với một “mục đích cao cả hơn”. Khi bạn nói, đừng hy vọng rằng mối liên kết sẽ rõ ràng.
Bạn cần phải tuyên bố nó một cách công khai, đưa nó vào ngữ cảnh làm cho bạn không chỉ là một cấp dưới rắc rối mà là một đồng nghiệp đang cố gắng, nỗ lực vì mục tiêu chung.
Xin phép để được bất đồng ý kiến
Bước này có thể mang tính tôn kính quá mức, nhưng theo Grenny, đó là một cách thông minh để làm cho cấp trên có được “sự an toàn về tâm lý” và sự kiểm soát. Việc bạn xin phép sẽ cho phép sếp có quyền lựa chọn. Và giả sử họ nói có, nó sẽ làm bạn cảm thấy tự tin hơn khi nói lên ý kiến của mình.
Giữ bình tĩnh
Bạn có thể cảm thấy tim đập thình thịch hoặc khuôn mặt đỏ bừng lên, nhưng làm bất cứ điều gì để bạn có thể giữ được thái độ trung lập trong lời nói và hành động. Khi ngôn ngữ cơ thể của bạn liên hệ với sự miễn cưỡng hoặc lo lắng, nó làm giảm đi giá trị thông điệp của bạn.
Hít thở sâu hay nói chậm và thận trọng hơn có thể giúp bạn và người đối diện bình tĩnh hơn. Nó khiến bạn có vẻ tự tin, ngay cả khi bạn không cảm thấy như vậy.
Xác nhận lại ý kiến ban đầu
Sau khi bạn đã nhận được sự cho phép, hãy nói rõ lại quan điểm của cấp trên. Ý kiến hoặc đề nghị mà bạn không đồng ý là gì? Nói rõ ràng, thậm chí tốt hơn những điều sếp đã nói, đặt nền móng vững chắc cho cuộc thảo luận. Bạn cần phải chỉ ra là bạn hiểu những gì mà anh/cô ấy đã nói.
Tránh phán xét
Khi bạn tiếp tục thể hiện mối quan tâm của mình, hãy cẩn trọng trong ngôn ngữ của mình như tránh bất cứ từ phán xét nào như “thiển cận”, “dại dột” hoặc “vội vàng” có thể khiến sếp cảm thấy khó chịu. Một trong những lời khuyên Grenny đưa ra là tránh tất cả các tính từ vì chúng dễ bị hiểu nhầm hoặc gây cảm giác xúc phạm. Thay vào đó, hãy giữ thái độ trung lập và tập trung vào mấu chốt của sự bất đồng.
Giữ thái độ khiêm tốn
Nhấn mạnh rằng bạn đưa ra ý kiến của bạn chứ không một sự thật không khỏi bàn cãi. Nó có thể là một ý kiến đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng nó vẫn là một ý kiến, vì vậy hãy nói một cách thăm dò và kiềm chế sự tự tin của bạn.
Nhắc cho sếp nhớ rằng đó chỉ là quan điểm của bạn và luôn đón nhận những lời phê bình. Hãy thử một vài câu như “Hãy nói cho tôi biết nếu tôi sai”. Hãy thật lòng cởi mở để lắng nghe những ý kiến khác.
Thừa nhận thẩm quyển của cấp trên
Những người có quyền lực luôn là những người đưa ra quyết định cuối cùng, vì vậy hãy thừa nhận điều đó. Bạn có thể nói: “Tôi biết sếp là người đưa ra quyết định cuối cùng. Và việc làm gì với ý kiến của tôi hoàn toàn thuộc thẩm quyền của sếp.” Bạn sẽ muốn thể hiện sự tôn trọng đối với sếp và đối với bản thân bạn, vì thế đừng thay đổi quan điểm của mình.
Các nguyên tắc cần nhớ:
Nên làm:
Giải thích rằng bạn có một ý kiến khác và hỏi xem bạn có thể nêu nó ra hay không Nói lại quan điểm của sếp ban đầu để thể hiện rằng bạn hiểu nó một cách rõ ràng Nói chậm – nói chuyện bằng giọng điều hòa nhã để khiến bạn và sếp bình tĩnh
Không nên làm:
Phỏng đoán rằng bạn sẽ làm hỏng mối quan hệ với sếp hay sự nghiệp của bạn – những hệ quả thường ít nghiêm trọng hơn bạn nghĩ Nêu ý kiến của bạn dưới như một sự thật khó chối cãi. Sử dụng các từ ngữ đánh giá như “vội vã”, “dại dột” hoặc “sai”.
Theo Trí Thức Trẻ
